O tormento mailo éxtasis

Coa resaca dos óscar aínda latente, onde todo saíu según o previsto, (noraboa Bardem polo teu tan cobizado óscar, anque hai anos dérame a impresión de que non che importaba tanto), toca espabilar rápido e seguir aburrindo as tropas con estas impopulares historias, e despois de repasar a un podium máxico de directores clásicos, Hitchcock-Kurosawa-Welles, compoñentes todos eles dunha mesma xeración, damos un par de voltas de campana e analizamos a algún dos seus alumnos mais aventaxados. Roman Polanski, Sergio Leone ou Sam Peckimpah, entre outros, virían nun vagón posterior aos anteriormente mencionados, todos con influencias dos anteriores, pero tamén aqueles teñen influencias doutros grandes do cine mudo, dado que o cine non deixa de ser un arte de reinvención continua dende os seus comezos. Esta xeración de directores vangardistas, nados aproximadamente sobre os anos 30, rompen moldes e reinventan o cine nos anos 60 cun estilo máis independente co dos nosos adorados deuses clásicos.
Penso que é un bo momento para falar dun dos mais influintes dentro desta nova xeración de directores e coa ceremonia dos premios Óscar aínda impregnando a sección, presentamos o que posiblemente filmou a mellor película no que vai de milenio, Roman Polanski coa súa excepcional El Pianista (2002). Este director nacionalizado francés de orixe xudeo-polaca que está a piques de cumplir 75 anos, sufriu tódolos reveses na vida que unha persoa pode soportar. Supervivente do Holocausto Nazi en Polonia, onde perdería a sua nai, é víctima emocional do suceso máis tráxico que azotou a Hollywood en toda a súa historia, onde nos deteremos máis adiante. Falando un pouco do seu estilo cinematográfico, Polanski reflexou sempre nas súas obras unha extrema inquietude polos ambentes claustrofóbicos, as tramas surrealistas e os traumas psicolóxicos, facendo co seu cine un hipnótico e persoal punto de vista sobre a vida dos seres humanos.
O alumno mais aventaxado de Alfred Hitchcock inicia a súa andaina artística como actor teatral e realiza estudios nunha escola de cine polaca, xa moi cedo comeza a realizar seus primeiros traballos con diferentes curtametraxes na súa vella e católica Polonia. Precisamente con esos ambentes claustrofóbicos comeza a ter relevancia no mundo do cine, proba delo é a súa nominación o Óscar como mellor película extranxeira pola súa opera prima El Cuchillo En El Agua (1962). A partir de entón alcanza xa, prematuramente, unha madurez artística que o leva a facer unha das súas grandes obras mestras: a impactante Repulsión (1965), obra de terror psicológico. Recordo a primeira vez que vin esta película no xa escallado (sin xeito) espacio cinematográfico dirixido por José Luis Garci "Que Grande Es El Cine", proba inequívoca da caída en picado que sufre a televisión pública (e tamén a privada) no noso país. Cando acabei de vela, estremecíaseme o corpo como se acabara de ver o mesmìsimo Bela Lugosi  baixando nunha noite de tronos pola calle da Furoca e con 4 copas no lombo logo de ver o Madrid no José Manuel. Polanski continúa con ese recurso na súa seguinte e xenial obra con tintes de comedia negra Callejón Sin Salida (1966). Un ano máis tarde e xa cunha consolidada reputación dentro da industria europea do cine, parodia as películas de vampiros na entrañable El Baile De Los Vampiros (1967) filme que tamén coprotagoniza xunto a súa futura esposa a belísima actriz inglesa Sharon Tate. Chega entón a chamada de Hollywood e unha ambición renovada nace en Polanski. A súa primeira obra na meca do cine é posiblemente unha das mellores da súa filmografía: La Semilla Del Diablo (1968), que creou escola dentro do xénero do terror psicológico e no que recurre de novo aos seus ambentes inquietantes e claustrofóbicos.  Narra a historia dunha parella de recén casados que alquila un apartamento nun sinistro edificio de New York, e tras un inicio con tono de telenovela, a aparición duns perturbadores veciños, xunto co estrano comportamento do marido (John Cassavettes) ante o inminente embarazo da súa esposa (maxistral Mia Farrow), leva a ésta a sentirse progresivamente aislada do tenebroso mundo que lle rodea. Película totalmente hipnótica, inquietante, paranoica e demáis adxetivos que se lle queiran engadir, cume do cineasta. Polanski tiña Hollywood aos seus pes, posto que a obra foi un éxito tanto de crítica como de público, pero en agosto de 1969 ocorre un fatal suceso, propio dunha das suas máis terroríficas películas. O asasino en serie Charles Manson más a súa banda de psicópatas, asasina brutalmente a súa muller Sharon Tate (embarazada de 8 meses) máis 4 amigos da familia na súa mansión de Los Ángeles. Polanski estaba nunca viaxe profesional e cando se enterou da noticia sumiuse nunha profunda depresión.

Cun parón artístico de 2 anos comeza un curto periplo por Europa dirixindo unha sobresaturada adaptación de Shakespeare, Macbeth (1971), o cal foi un fracaso comercial, pero acto seguido realiza en Italia unha obra brillante ¿Qué? (1973), disparatada comedia co gran Marcelo Mastroianni, a cal recomendo a calquer seguidor do humor absurdo e disparatado. Xa centrado definitivamente na súa carreira cinematográfica volve a Hollywood para dirixir e protagonizar xunto a Jack Nicholson, Faye Dunaway e o tamén xenial director  John Huston un dos cumes do cine negro de tódolos tempos, Chinatown (1974), película que reinventa o vello xénero soterrado nos anos 50. Acto seguido realiza unha película memorable en Francia, El Quimérico Inquilino (1975), onde reverdece os vellos laureles do seu tan recurrente terror psicolóxico, auténtica firma do autor. Recortando un periplo duns 13 anos voltamos outra vez a Francia pero desta vez con producción norteamericana, onde realiza outra das súas grandes películas, Frenético (1988),da cal gardo un grato recordo da infancia, cunha actuación totalmente estelar do seu protagonista principal Harrison Ford, a mellor da súa carreira. Uns 10 anos máis tarde adaptou unha obra do noso autor español Arturo Pérez-Reverte na mediocre La Novena Puerta (1999) cun Johnny Depp perdido en toda a película.
Coa súa derradeira gran obra El Pianista (2002) sobran as palabras, onde o director pega un puñetazo enrriba da mesa do actual Hollywood, e fai retumbar a todos os que xa enterraban ó veterano autor. A película gañou, entre outros premios, a Palma de Ouro no festival de Cannes (os oscars europeos, pero con mais rigor crítico a hora de valorar) mailo Óscar ó mellor director, o cal non puido a recoller debido a que dende 1977 pesa sobre el unha sentenza dos tribunais estadounidenses que o condena por perversión de menores (un escabroso asunto cunha rapaza de 13 anos con alcohol, drogas e un jacuzzi de por medio na casa de Jack Nicholson), polo que Polanski non pode entrar nos U.S.A., motivo que explica a orixe europea das súas películas dende esa data. Con El Pianista representa o horror que el mesmo sufriu nas súas carnes coa invasión alemana de Polonia, nunha dramática película, só comparable a operística La Lista De Schindler (1993). O director segue en activo e a pesar do peso dos anos e do peso das penurias, quen sabe se aínda está en disposición de deleitarnos con outra das súas grandes películas, porque, ¿quén pode profundizar mais no sufrimento que aquel que en realidade o sentío?